27 januari 2009

Hersenstimulatie helpt tegen een dwangstoornis

Door Niki Korteweg
Rotterdam, 27 jan. Mensen met een ernstige, onbehandelbare dwangstoornis kunnen veel baat hebben bij elektrische stimulatie met hersenelektroden. Bij meer dan de helft nemen dwanghandelingen en angst met 70 procent af. Een deel van de patiënten heeft weinig profijt van de behandeling.
De Amsterdamse psychiater Damiaan Denys presenteerde de resultaten van zijn vierjarige onderzoek vrijdag op het AMC symposium ‘Door dwang gegijzeld’.
Mensen met een obsessief-compulsieve stoornis hebben last van angst en dwanggedachten. Ze moeten bijvoorbeeld vaak handen wassen uit smetvrees, steeds sloten controleren, of alles symmetrisch neerzetten. Bij ernstige gevallen neemt dit gedrag vele uren per dag in beslag.
Voor het onderzoek brachten Denys en neurochirurg Rick Schuurman bij 16 patiënten in iedere hersenhelft een dunne elektrode in de nucleus accumbens in. Dat kleine hersengebiedje is onder meer belangrijk voor beloning, en is bij mensen met een dwangstoornis minder actief. Dankzij een pacemaker-achtige stimulator, die onder de huid bij het sleutelbeen werd gezet, prikkelden de twee elektrodes voortdurend het verstoorde hersengebied.
Bij zes patiënten namen de dwangklachten in de loop van de tijd met 85 procent af, bij nog eens drie mensen verdween de helft van de klachten. Ter vergelijking: medicijnen of gedragstherapie slaan bij ongeveer 40 procent van de patiënten aan, en hun klachten nemen dan met pakweg 45 procent af.
Wanneer de onderzoekers de stroom ter controle ongemerkt twee weken uitzetten, werd de angst meteen weer even hevig als vóór de stimulatie.
Bij zeven mensen werden de klachten slechts 10 tot 20 procent minder. Die patiënten leden aan overdreven perfectionisme, een neiging tot symmetrie of verzameldwang. Denys denkt dat aan die klachten een verstoring in een ander hersengebied ten grondslag ligt.
Vijf mensen werden onbedoeld vergeetachtig, en zeven rapporteerden een verhoogd libido.
Diepe hersenstimulatie wordt wereldwijd vaak toegepast bij bewegingsstoornissen, zoals de ziekte van Parkinson. Het Amsterdamse onderzoek is de grootste studie naar diepe breinstimulatie bij dwangstoornissen tot nu toe.

Nieuwsarchief: